काठमाडौं ९ फागुन / शिक्षा मन्त्रालयलाई सूचना तथा सञ्चारसँग जोडेर केन्द्रमा राख्ने यस अघिको प्रस्तावमा संशोधन गरी प्रधानमन्त्री कार्यालयले खेलकुद र संस्कृतीसँग जोड्ने तयारी गरेको छ । सञ्चार सँग विषय नमिल्ने भन्दै उक्त तयारी गरिएको खबर नयाँ पत्रिका दैनिकले छापेको छ ।

१५ मन्त्रालय राख्ने प्रस्ताव नै संशोधन गरेर मन्त्रिपरिषद्मा लगिँदै –

प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयसहित १८ मन्त्रालय रहने भएका छन् । यसअघि सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले १५ मन्त्रालय राख्न प्रस्ताव गरेको थियो । प्रस्ताव संशोधन गरिसकेको प्रधानमन्त्री कार्यालयले अब मन्त्रिपरिषद्मा निर्णयार्थ पेस गर्दै छ ।

आर्थिक वृद्धि तथा समृद्धि, मानव विकास, शासकीय क्षेत्र र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध गरी चार आधारमा मन्त्रालयको नयाँ खाका तयार पारिएको प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालय स्रोतले जनाएको छ । मुख्यसचिव लोकदर्शन रेग्मीको सचिवालयले अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यासका आधारमा मन्त्रालयको संख्या १८ पु¥याएको जनाएको छ । यसअघि सामान्यले पनि यिनै चार आधारमा प्रशासनविद्हरूको सहयोगमा केन्द्रमा १५ मन्त्रालय उपयुक्त हुने प्रस्ताव गरेको थियो । मुख्यसचिवको सचिवालयका अनुसार यसअघि प्रस्ताव गरिएका १५ मन्त्रालयको आकार ठूलो भएकाले मन्त्रालयको संख्या बढाउनुपरेको हो । ‘पहिले प्रस्ताव भएका केही मन्त्रालय धान्नै नसक्ने खालका थिए,’ ती कर्मचारीले भने, ‘कतिपय मन्त्रालयको विषयसमेत नमिलेका कारण पनि विभाजन गर्नुपर्ने भएको हो ।’

मन्त्रालयको संख्या बढाउनुको कारण

यसअघि संसद्को राज्य–व्यवस्था समितिको निर्देशनअनुसार सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले संघमा बढीमा १५ मन्त्रालय गठन गर्न सुझाब दिएको थियो । मन्त्रालयले पठाएको १५ मन्त्रालयको सूचीमा सूचना तथा सञ्चार र शिक्षा मन्त्रालय भनेर प्रस्ताव गरिएको थियो । प्रधानमन्त्री कार्यालयका एक सचिवले भने, ‘सूचना तथा सञ्चार र शिक्षा एकै मन्त्रालयमा राख्न मिल्ने विषय होइन । भौतिक पूर्वाधार, सहरी विकास, खानेपानी र यातायात अर्को मन्त्रालय बनाइयो । यस्ता अमिल्दा र साह्रै ठूला मन्त्रालय फुटाउनैपर्ने थियो ।’

प्रधानमन्त्री कार्यालयले शिक्षा मन्त्रालयसँग खेलकुद र संस्कृतिलाई जोडेको छ । भौतिक पूर्वाधार, सहरी विकास, खानेपानी र यातायात मन्त्रालयलाई फुटाएर दुई मन्त्रालय प्रस्ताव गरिएको छ । प्रधानमन्त्री कार्यालयले अहिले प्रस्ताव गरिएको उद्योग वाणिज्य, आपूर्ति तथा पर्यटन मन्त्रालय पनि ठूलो भएको जनाएको छ । प्रधानमन्त्री कार्यालयले थप अध्ययनपछि उक्त मन्त्रालय पनि फुटाउन सकिने जनाएको छ ।

हवाई सेवा अब भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयमा

प्रधानमन्त्री कार्यालयले तयार पारेको प्रस्तावअनुसार अहिलेसम्म संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयअन्तर्गत रहेको हवाई क्षेत्र भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयअन्तर्गत पर्ने भएको छ । प्रधानमन्त्री कार्यालयले यातायातअन्तर्गत हवाई, स्थल र रेलसेवालाई एकै ठाउँमा राखेको हो ।

 प्रस्तावित १८ मन्त्रालय

१. प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालय

२. अर्थ तथा योजना

३. उद्योग, वाणिज्य, आपूर्ति तथा पर्यटन

४. कृषि, सिँचाइ,  खाद्य सुरक्षा, सहकारी र भूमिसुधार

५. वन, वातावरण, जलवायु परिवर्तन

६. भौतिक पूर्वाधार, यातायात

७. ऊर्जा (जलविद्युत् तथा नवीकरणीय)

८. सहरी विकास, आवास, खानेपानी तथा सरसफाइ

९. सूचना–सञ्चार तथा विज्ञान प्रविधि

१०. महिला, बालबालिका, ज्येष्ठ नागरिक तथा समाजकल्याण

११. युवा, श्रम तथा रोजगारी

१२. शिक्षा, खेलकुद तथा संस्कृति

१३. स्वास्थ्य तथा जनसंख्या

१४. संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन

१५. गृह

१६. रक्षा

१७. कानुन, न्याय तथा संसदीय मामिला

१८. परराष्ट्र मामिला

आज मन्त्रिपरिषद् विस्तारको तयारी

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले मन्त्रिपरिषद् विस्तारको तयारी थालेका छन् । पार्टी एकीकरण गर्न माओवादीसँग सहमति भएसँगै उनले मन्त्रिपरिषद् विस्तारको तयारी अघि बढाएका हुन् ।

एमाले सचिव प्रदीप ज्ञवालीले बुधबार मन्त्रिपरिषद् विस्तार गर्ने तयारी भइरहेको बताए । ‘भोलि (बुधबार) मन्त्रिपरिषद् विस्तार हुन्छ, सरकारले छिटै पूर्णता पाउँछ,’ ज्ञवालीले भने ।

प्रधानमन्त्रीनिकट स्रोतका अनुसार एमालेबाट महासचिव ईश्वर पोखरेल र सचिव प्रदीप ज्ञवालीसहित केहीलाई मन्त्री बनाउने तयारी भइरहेको छ । पोखरेल र ज्ञवालीलाई परराष्ट्र, अर्थ र रक्षा मन्त्रालयमध्येबाट जिम्मेवारी दिने प्रधानमन्त्रीको तयारी छ ।

मन्त्रिपरिषद् विस्तारका विषयमा प्रधानमन्त्रीले माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड र पार्टीका नेता माधवकुमार नेपालसँग छलफल गरेका छन् ।

एमालेमा ३० जनाभन्दा बढी मन्त्रीको दौडमा छन् तर माओवादीसहित मिलाएर २५ जनालाई मात्र अटाउनुपर्ने बाध्यता प्रधानमन्त्रीलाई छ ।

एमालेमा मन्त्रीका दाबेदार धेरै, छान्न नेतृत्वलाई सकस

चर्चामा : भीमबहादुर रावल, ईश्वर पोखरेल, प्रदीप ज्ञवाली, योगेश भट्टराई, गोकर्ण विष्ट, सुरेन्द्र पाण्डे, छविलाल विश्वकर्मा, भानुभक्त ढकाल, रवीन्द्र अधिकारी, यज्ञराज सुनुवार, रघुवीर महासेठ, सुमन प्याकुरेल, कृष्णगोपाल श्रेष्ठ, शेरबहादुर तामाङ, पार्वत गुरुङ, गोकुल बास्कोटा, रामवीर मानन्धर, जगत विश्वकर्मा, पद्मा अर्याल, धनबहादुर बुढा, नवराज रावत, प्रेम आले, गणेशसिंह ठगुन्ना

माओवादीबाट सम्भावित मन्त्री

चर्चामा : रामबहादुर थापा बादल, वर्षमान पुन, देव गुरुङ, मातृका यादव, जनार्दन शर्मा, अग्नि सापकोटा, पम्फा भुसाल, देवेन्द्र पौडेल, हितबहादुर तामाङ, हरिबोल गजुरेल, लेखराज भट्ट
प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयसहित १८ मन्त्रालय रहने भएका छन् । यसअघि सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले १५ मन्त्रालय राख्न प्रस्ताव गरेको थियो । प्रस्ताव संशोधन गरिसकेको प्रधानमन्त्री कार्यालयले अब मन्त्रिपरिषद्मा निर्णयार्थ पेस गर्दै छ ।

केन्द्रमा मन्त्रालय बढाएर १८ बनाउने तयारी शिर्षकमा नयाँ पत्रिका दैनिकमा पुष्प ढुङ्गानाले लेखेका छन् ।