विचार / बिमर्श

स्रोतमा मितव्ययिता : शैक्षिक संस्था समायोजनको कोर्श करेक्सन

स्रोतमा मितव्ययिता : शैक्षिक संस्था समायोजनको कोर्श करेक्सन

नयाँ शैक्षिक सत्रको शुरूसँगै शिक्षा मन्त्रालयलाई बडो असजिलो समय आउँछ । भनेकै विद्यालय वा शैक्षिक संस्थामा भर्नाका लागि भनिदिनु पर्ने, भर्ना भएपछि शुल्क घटाउन भनिदिनु पर्ने वा छात्रवृत्तिका लागि भनिदिन...

विद्यालय छन् , गुणस्तर छैन ! किन ?

विद्यालय छन् , गुणस्तर छैन ! किन ?

सरकारमा बस्नेका पटक पटकका कुरा र भाषण – शिक्षालाई पहिलो प्राथमिकता !    व्यवहारमा ?    सार्वजनिक शिक्षा दिनानुदिन क्षीण हुदै गयो । पुर्ण स्खलित अवस्थामा यसको...

नीति प्रधान शिक्षक नेतृत्वको पक्षमा

नीति प्रधान शिक्षक नेतृत्वको पक्षमा

पूर्वीय सभ्यता, प्राकृतिक पाठ्यक्रम र  साँस्कृतिक ज्ञानले भरिपूर्ण छ नेपाल । तर देशले समृद्धितर्फ फड्को मार्न सकेको छैन । यसको प्रमुख  कारण देशले तय गरेको  शिक्षा नीति र देशको आवश्...

जघन्य अपराधबाट बचाऔं सार्वजनिक शिक्षालाई

जघन्य अपराधबाट बचाऔं सार्वजनिक शिक्षालाई

सार्वजनिक शिक्षा मेरो अत्यन्तै लगावको विषय हो । मेरो जीवनको एउटा पाटोलाई छोडेर म राजनीतिमा प्रवेश गर्नुको एउटा मूल ध्येय सार्वजनिक शिक्षाको स्तरसँग जोडिएको छ । म आफै सार्वजनिक शिक्षाको उत्पादन हुँ । म...

स्थानीय पाठ्यक्रम कस्तो बनाउने ?

स्थानीय पाठ्यक्रम कस्तो बनाउने ?

पाठ्यक्रम सम्पूर्ण शैक्षिक गतिविधीको मेरुदण्ड हो । यो समग्र शैक्षिक क्रियाकलापहरुको नेतृत्व गर्ने सशक्त कार्ययोजना हो । विद्यार्थीको शारिरीक, मानसिक, संवेगात्मक, सामाजिक लगायतका क्षेत्रमा चौतर्फी विका...

शिक्षक 'अपडेट' नभए गाह्रो छ शैक्षिक वातावरण निर्माण

शिक्षक 'अपडेट' नभए गाह्रो छ शैक्षिक वातावरण निर्माण

एउटा कथा छ : एक जना गुरुले विभिन्न क्षेत्रका तीनजना आफ्ना शिष्यहरुलाई दीक्षित गरिसकेपछि तीनै जनालाई मकैको एकएक पोका दिएर बिदा दिन्छन् । तीनै विद्यार्थी पोका लिएर जान्छन् । त्यही क्रममा लामो यात्र...

खारेज गरौं शिक्षकका दलगत संघ–संघठन

खारेज गरौं शिक्षकका दलगत संघ–संघठन

आफ्नै भोगाईबाट आलेख शुरु गर्न चाहन्छु ।  परिदृष्य एक मेरो घरबाट १० किलोमिटरको दुरीमा रहेको बिद्यालयमा कार्यरत थिएँ । घरबाट एक सय मिटरको दुरीमा रहेको विद्यालयमा मेरो बिषय र तह मिल्ने गरि दरब...

स्थानीय निर्वाचन : दलका घोषणापत्रमा शिक्षा

स्थानीय निर्वाचन : दलका घोषणापत्रमा शिक्षा

विभिन्न तहका सरकारहरूको अधिकार क्षेत्र तोकिएको संवैधानिक व्यवस्था बमोजिम देशभरका स्थानीय सरकारहरूले शासन सञ्चालन गरेको पहिलो पाँच वर्ष पूरा भएपछि संवैधानिक प्रावधान बमोजिम अर्को स्थानीय निर्वाचन २०७९...

सार्वजनिक शिक्षा सुधार : के गर्न सक्छ स्थानीय सरकारले ?

सार्वजनिक शिक्षा सुधार : के गर्न सक्छ स्थानीय सरकारले ?

शैक्षिक क्षेत्र देशव्यापी रुपमा फैलिएको राज्यको सबैभन्दा ठुलो सञ्जाल भएको हुनाले यसका बारेमा आलोचना, चिन्तन, अपेक्षा, समस्या र सम्भावना जस्ता सबै विषय बृहत छ । एउटा सानो विषयलाई हेरेर समग्र शैक्षिक सं...

मध्यमस्तरीय प्राविधिक शिक्षा : छिरलिएर चल्दा उपलब्धि कम, खर्च धेरै

मध्यमस्तरीय प्राविधिक शिक्षा : छिरलिएर चल्दा उपलब्धि कम, खर्च धेरै

मुलुक सञ्चालनमा प्राविधिक तथा व्यावसायिक जनशक्ति आवश्यकता पर्दछ । परम्परागत ज्ञान, सीप र पेसागत क्षमतालाई समेत विज्ञानको कसीमा राखेर परिस्कृत गर्दै प्रमाणीकरण गर्नुपर्ने हुन्छ । आधारभूत, मध्यमस्तरीय त...

पाठ्यपुस्तक मात्रै रटाउनु शिक्षण पेशाप्रतिको बेइमानी

पाठ्यपुस्तक मात्रै रटाउनु शिक्षण पेशाप्रतिको बेइमानी

गुरू ब्रह्मा गुरू विष्णु, गुरु देवो महेश्वर गुरु साक्षात परब्रह्म, तस्मै श्री गुरुवे नमस् !  संस्कार सहितको शिक्षा नै गुणस्तरीय शिक्षा हो । शैक्षिक गुणस्तर अभिवृद्धिमा शिक्षकको भूमिका मेरुदण्...

परम्परागत शैलीमा अभ्यस्त शिक्षकको शैलीमा परिवर्तनको खाँचो

परम्परागत शैलीमा अभ्यस्त शिक्षकको शैलीमा परिवर्तनको खाँचो

पाठ्यक्रमको ढाँचा, निर्माण प्रक्रिया आदिका बारेमा विभिन्न सैद्धान्तिक आधार र मान्यताहरु छन् । तिनै सैद्धान्तिक मान्यताका आधारमा पाठ्यक्रम तयार गरेर लागु गर्ने र समय समयमा अद्यावधिक गरिन्छ । यसका सैद्ध...

बदलौँ शिक्षण शैली

बदलौँ शिक्षण शैली

शिक्षण प्राविधिक कार्य भएकोले यसमा ज्ञानात्मक, भावनात्मक, कृयात्मक र व्यवहारिक पक्षहरु जोडिएका हुन्छन् । कुमालेले घैंटोको आकार दिए जस्तो, मूर्तिकारले मूर्ति बनाए जस्तो, चित्रकारले चित्रहरुलाई पूर्णता...

शिक्षकले आफूलाई आफैले छानोस्

शिक्षकले आफूलाई आफैले छानोस्

हामीसँग ३० हजार विद्यालय छन् । ती विद्यालय मध्ये १५ हजार विद्यालयमा त शिक्षक अभाव छँदैछैन । ७ हजार अरु विद्यालयहरुमा पचास भन्दा कम विद्यार्थी छन् । यदि त्यसो हो भने झण्डै ७/८ हजार विद्यालयहरुमा मात्र...

पढाउने चासो भन्दा बढी सरुवा मिलाउने ध्यान !

पढाउने चासो भन्दा बढी सरुवा मिलाउने ध्यान !

मुस्ताङको थासाङ गाउँपालिकामा रहेका विद्यालयहरुमा विद्यार्थी संख्या कम छन् । हाम्रोमा अधिकांश विद्यालयहरुमा नेपाल सरकारले तोकेको विद्यार्थी संख्या कक्षाकोठामा छैनन् । त्यसकारण यहाँका विद्यालयहरुले बाहि...